δίκταμο ή έρωντας, αδίχταμο, ατίταμο, δίχταμο, δίταμο, μαλλιαρόχορτο , σταματόχορτο , στομαχόχορτο και Αγγλική ονομασία: dittany of Crete
Ποώδες πολυετές φυτό που ανήκει στα χειλανθή. Το δίκταμο είναι ένα ενδημικό φυτό που αυτοφύεται σε όλα τα βουνά του νησιού .
Σύμφωνα με τον Θεόφραστο το δίκταμνον “Σπάνιον Δε εστί και γαρ ολίγος ο τόπος ο φέρων και τούτον αίγες εκμένονται δια τα φιληδείν, αληθές δε φασίν είναι και το περί των βελών ότι φάγουσαις, όταν τοξευθώσιν εκβάλλει.”
Το όνομα προέρχεται από το κρητικό όρος Δίκτη . Ο δίκταµνος αυτοφύεται σε ορεινές και λοφώδεις ασβεστολιθικές εκτάσεις, σε φαράγγια, σε γκρεµούς και βράχους των ορεινών περιοχών υψόµετρο 0- 1600m, κυρίως στις ανατολικές πλαγιές των βουνών Ίδης και ∆ίκτης της Κρήτης.
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για ιατρικούς σκοπούς, όπως η επούλωση των πληγών από τα βέλη αλλά και ως ‘’πανάκεια’’, δηλαδή για την θεραπεία κάθε ασθένειας και το εκθείαζαν -για τη φαρμακευτική του δράση- οι: Αριστοτέλης, Πλούταρχος, Απούλειος, Κικέρων, Βιργίλιος κ.ά.
Σύμφωνα με τον Θεόφραστο το δίκταμνον “Σπάνιον Δε εστί και γαρ ολίγος ο τόπος ο φέρων και τούτον αίγες εκμένονται δια τα φιληδείν, αληθές δε φασίν είναι και το περί των βελών ότι φάγουσαις, όταν τοξευθώσιν εκβάλλει” τρώγοντας τον δίκταμο αποβάλλουν τα βέλη που έχουν δεχθεί.
Στην Ιπποκρατική Συλλογή το δίκταμνον αναφέρεται στα βιβλία: «Περὶ Γυναικείης Φύσιος», «Γυναικείων τò Πρῶτον» και «Ἀφόρων». O Ιπποκράτης αναδείκνυε τη χρησιμότητά του για πόνους στο στομάχι και ως κατάπλασμα για επούλωση πληγών και γράφει για τις θεραπευτικές γυναικολογικές ιδιότητες του φυτού.
Σύμφωνα με τον Γεννάδιο το Δίκταμνον έχει μακρά ιστορία και συνδέεται από την αρχαιότητα, με πολλές ιστορίες που αφορούν στις χρήσεις του.
Ο Βιργίλλιος στην Αινειάδα, ο Θεόφραστος αλλά και ο Διοσκουρίδης έχουν αναφορές στις επουλωτικές ιδιότητες του δίκταμου.
Περιέχει καρβακρόλη, σε συνδυασμό με αιθέρια έλαια και φλαβονοειδή.
Αντιμικροβιακό, αντιμυκητιακό, αντιφλεγμονώδες, σπασμολυτικό.
Φαρμακευτικές μορφές
Ως αφέψημα («τέϊον») με ζεστό νερό.
Φαρμακολογικές και θεραπευτικές εφαρμογές
Ως μαλακτικό ζεστό ρόφημα, σε φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (ανακούφιση του βήχα που σχετίζεται με το κοινό κρυολόγημα), καθώς και σε ήπιες διαταραχές του στομάχου και του εντέρου (δυσπεψία).
Υδατικά εκχυλίσματα έχουν χρησιμοποιηθεί σε επιθέματα δερματικών τραυμάτων, καθώς και σε καλλυντικά προϊόντα που προορίζονται για τοπική χρήση.
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε ενήλικες και για διάστημα έως δύο εβδομάδες.
