χαμομήλι -μήλο του εδάφους και αγγλική ονομασία: chamomile
Μονοετής πόα γυμνή με βλαστούς10-60cm, με πολλές διακλαδώσεις στην κορυφή.
Το χαμομήλι (Matricaria recutita) είναι εγγενές στην Ευρώπη και τη δυτική Ασία, και κοινό σ’ όλη την Ελλάδα, σε καλλιεργημένους και χέρσους αγρούς, Φύεται μεταξύ 0-800 m, σπάνια -1500 m. Επίσης καλλιεργείται και ως φαρμακευτικό φυτό. Ανθίζει Μάιο-Αύγουστο.
Είναι φαρμακευτικό φυτό με καταπραϋντικές και τονωτικές ιδιότητες. Eίναι ένα από τα σημαντικότερα και πιο διαδεδομένα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά με αναρίθμητες ευεργετικές ιδιότητες και χρήσεις. Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα και υπάρχουν σχετικές αναφορές στον Γαληνό και τον Διοσκουρίδη.
Ο Γεννάδιος αναφέρεται στο κοινό χαμομήλι και την αξία του. Περιγράφει την αναφορά του Διοσκουρίδη και στα άνθη της ανθέμιδας που η δράση τους μοιάζει μ΄ αυτήν του χαμομηλιού.
Ο Ιπποκράτης κάνει αναφορά στο Matricaria chamomilla στο βιβλίο του «Περὶ Γυναικείης Φύσιος».
Περιέχει κυρίως αιθέρια έλαια (χαμαζουλίνη, βιζαβολόλη, φαρνεζίνη) και φλαβονοειδή (παλουστρίνη, κερσετόλη, απηγενίνη) που συνδέονται με τη σπασμολυτική του δράση, καθώς και κουμαρίνες, τανίνες και ανθεμικό οξύ.
Αναλγητικό, αντιπυρετικό, αντισηπτικό, αντιφλεγμονώδες, επουλωτικό, διουρητικό, αντιβηχικό, σπασμολυτικό, ηρεμιστικό και υπνωτικό.
Φαρμακευτικές μορφές
Τα αποξηραμένα άνθη. Εκχυλίσματα των αιθέριων ελαίων.
Φαρμακολογικές και θεραπευτικές εφαρμογές
Χρησιμοποιείται ως αφέψημα με ζεστό νερό («τέϊον») για εσωτερική λήψη από του στόματος, ή για τοπική χρήση με γαργαρισμούς. Εκχυλίσματα των αιθέριων ελαίων προστίθενται σε αλοιφές, καταπλάσματα και επιθέματα, καθώς και σε καλλυντικές κρέμες και σαπούνια.
Τρόπος επεξεργασίας του φαρμακευτικού βοτάνου
Τα άνθη αποξηραίνονται για την παρασκευή αφεψήματος. Τα αιθέρια έλαια απομονώνονται με ειδικές εργαστηριακές μεθόδους απίκμασης.
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Προκαλεί αλληλεπιδράσεις με άλλα φυτικά προϊόντα, αλλά και με συνταγογραφούμενα φάρμακα. Η ηρεμιστική δράση του μπορεί να ενισχύσει την υπνωτική δράση των φαρμάκων που δρουν κατασταλτικά στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Εξ αιτίας της απηγενίνης και της κουμαρίνης, μπορεί να ενισχύσει τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων, καθώς και την αντιαιμοπεταλιακή δράση της ασπιρίνης και των άλλων μη στεροειδών αντιφελγμονωδών φαρμάκων. Έχουν αναφερθεί αλλεργικές αντιδράσεις.